Şırnak İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Hamidiye Kışla Binası

Cizre şehir merkezinde iç kalenin güney tarafındaki askeri bölge içinde kalmaktadır. Osmanlı son döneminde, Sultan II. Abdülhamit tarafından paşa olarak tayin edilen Cizre Miran Aşiretleri reisi Mustafa Paşa (Mısto-i Miri) tarafından Cizre ve Midyat’lı taş ustalarına yaptırılmıştır. 4. Hudut Tabur Komutanlığı’nın komuta merkezi olarak kullanılmaktadır. Askeri alan içerisinde olduğu için sağlam ve yapılış amacına uygun biçimde günümüze kadar gelebilmiştir. Bodrum üzerinde iki katlı olarak inşa edilen yapı, kuzeybatı güneydoğu yönünde dikdörtgen planlı dıştan 15.20x20.30 m ölçülerindedir. Bodrum katına girilemediği için incelenememiştir. Kuzeydoğuya bakan cephenin ortasına açılmış kapıya, on bir basamaklı bir merdivenle çıkılmaktadır. Zemin kat ve I. kat aynı plan düzeninde olup, ortada kuzeybatı-güneydoğu yönünde uzanan bir hol ile bunun iki yanında sıralanan dörder odadan oluşmaktadır. Ayrıca dikdörtgen planlı holün güneydoğusuna bir oda, kuzeybatısına ise, üst kata çıkış sağlayan iki yönlü merdiven yerleştirilmiştir. Holün iki yanında karşılıklı yerleştirilmiş odalardan köşedekiler dikine dikdörtgen ve daha büyük; ortadaki ikisi ise, enine dikdörtgen ve daha küçük tutulmuştur. Köşelerdeki odaların güneybatı ve kuzeydoğu taraflarına açılmış ikişer, kuzeybatı ve güneydoğu taraflarına açılmış birer, her iki tarafta aralardaki dikdörtgen ve daha küçük ikişer odaya ise, birer pencere aydınlatmaktadır. Odalar sıvalı ve beyaz badana ile boyanmıştır. Köşe odalarına holden birer kapı ile girilmektedir. Kapılar yuvarlak kemerli bir açıklığa sahiptir. Düzgün kesme taş malzemeden inşa edilen yapının cephelerinde simetrik uygulama görülmektedir. Her iki katın cepheleri karşılıklı birbirinin aynısıdır. Sadece kuzeydoğuda zemin kata giriş kapısı I. kata balkon ile arka cephedeki balkon bu uygulamayı bozmaktadır. Yapının dört köşesi ile kuzeybatı ve güneydoğu cephelerin ortaları yüzeyden taşıntılı istinat payeleri ile hareketlendirilmiştir. Ayrıca binanın her bir katı yatay olarak düzenlenmiş silmelerle birbirinden ayrılmaktadır. Bodrum katı zemin kattan sade bir kaval silmeyle, zemin kat ise I. kattan profilli üç kaval silmeyle, I. kat da çatıdan zikzak yapan bir kaval ve bir oluk silmeden oluşan bir kuşakla ayrılmıştır. Tüm bu silmeler cephelerdeki payelerde de görülmektedir. Ancak zemin katla I. katı ayıran silmeler, paye üzerinde bulunan dikdörtgen panolarla kesintiye uğramıştır. Çatı katında duyulan ihtiyaçlardan dolayı tamir ve eklemeler yapılmıştır. İstinat payelerinin yüzeylerinde ise, dikey biçimde bir kaval silmeyle çevrelenmiş, dikdörtgen panolar dikkat çekmektedir. Kuzeybatı ve güneydoğu cephelerinin ortasındaki duvar payeleri dikey olarak cepheyi üç bölüme ayırmaktadır. Orta kısmın alt katı ortaya kapı yanlarına birer pencere, üst katı ise üç pencere ile değerlendirilmiştir. Yuvarlak kemerli giriş kapısı yanlarda kalın, kemer üzerindeki ince tutulmuş, geometrik örgü motifli altın yaldızla boyanmış kaval silmelerle sınırlandırılmıştır. Bunların arasında kalan kemer yüzeyi üstten sarkan, ortada iri bir palmet, her iki yanında aşağı bakar biçimde ay yıldız motifi, bunlarının yanlarında askılı birer kandil ve en dışta bir madalyon bulunmaktadır. Tüm bu motifler altın yaldızla boyanmıştır. Kemer yüzeyi ise kırmızı renklidir. Yan bölümlerde de her iki katta iki tarafta ikişer pencere yer almaktadır. Basık kemerli pencereler silmelerle vurgulanmıştır. Dıştan iki kaval, ortada bir oluk silmeden oluşan bir silme grubu kullanılmıştır. Sadece I. katın güneydoğu cephesinin ortasında balkona geçişi sağlayan kapı sonradan pencereye çevrilmiştir. Böylece alt katla uyum sağlanarak iki katta üçerden altı pencereye yer verilmiştir. Bu bordürler pencerenin şekline uygun biçimde yapılmışlardır. Diğer cephelerdeki pencereler ise, pencerenin şekline uygun ve cepheden taşıntı yapan sade ve düz bir silmeyle kuşatılmıştır. Kara Kuvvetleri Komutanlığına bağlı 4. Hudut Tabur Komutanlığı binasıdır. Cephelerde çatı seviyesinde duvar yükseltilmiş ve bazı pencereler kapatılmıştır. Bunun dışında genelde bina sağlamdır ve kullanılmaktadır.